Iridium - system satelitarny w urządzeniach Garmin

Większość użytkowników urządzeń nawigacyjnych, czy to pulsometrów do biegania, czy nawigacji samochodowej, rozpoznaje jedynie kilka podstawowych sieci GNSS. Należy do nich amerykańska sieć GPS, rosyjski GLONASS oraz europejski GALILEO. Niektóre urządzenia przeznaczone do komunikacji bezpośredniej w nagłych wypadkach wspierają też sieć IRIDIUM z wykorzystaniem na przykład urządzeń z serii Garmin Inreach. Jak przedstawia się jej historia i kiedy warto z niej korzystać?

Początki GPS Iridium

System rozpoczął działanie na początku listopada 1998 roku (choć pierwsze satelity trafiły na orbitę już w maju 1997 roku). Na tamten moment był to jedyny system komunikacji satelitarnej o zasięgu globalnym, ponieważ inne GNSS nie umożliwiały komunikacji w okolicy biegunów ziemskich. Na pomysł wpadli trzej inżynierowie pracujący dla Motorolli, którzy chcieli zaprojektować sieć pozwalającą na komunikację na powierzchni całej Ziemi z pominięciem operatorów GSM. Projekt, choć odważny i niezwykle postępowy, upadł po niespełna roku. Okazało się, że koszty utrzymania sieci przekraczają prognozy, a jej użytkowanie jest niewygodne. Początek XXI wieku był to tez okres dynamicznego rozwoju operatorów telekomunikacyjnych i związanych z nimi usług (w tym roamingu), które skutecznie wyparły nowatorskie rozwiązanie. Winne upadkowi firmy było też wadliwe zarządzanie finansami – przychody ze świadczonych usług nie pokryły wieloletnich planów finansowych. Pomimo przejściowych kłopotów, utrzymano satelity na orbicie i w marcu 2001 roku wznowiono projekt, którego obsługą zajęła się spółka Iridium Communications Inc. Pomogły przy tym kontrakty zawarte z Boeingiem oraz Departamentem Bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych. W dniu 10 lutego 2009 roku doszło do incydentalnej kolizji jednego z satelitów Iridium (numer 66) z rosyjskim nieczynnym satelitą wojskowym Kosmos 2251. W wyniku kolizji oba obiekty zostały całkowicie zniszczone i stały się kolejnymi elementami „kosmicznego śmietniska”. System błyskawicznie został przywrócony do pełnej sprawności. W 2019 roku przeprowadzono masowe unowocześnienie satelitów Iridium, bez zakłócania usługi w najmniejszym stopniu (w ramach projektu Iridium Next).

Skąd wzięła się nazwa Iridium?

Fantazyjna nazwa sieci nie jest przypadkowa. Pierwotnie zakładano, że będzie się ona składała z 77 satelitów, a właśnie taką liczbę atomową ma pierwiastek chemiczny iryd. Logo w nazwie firmy do złudzenia przypomina jeden z gwiazdozbiorów i rzeczywiście tak jest. Obrazuje on Wielki Wóz.

Budowa sieci Garmin Iridium

Sieć Garmin składa się z 66 satelitów, rozmieszczonych na orbicie ziemskiej na wysokości dokładnie 777 km. Do tego dochodzi szereg urządzeń zastępczych, utrzymywanych na wypadek awarii. Każda satelita połączona jest w przestrzeni z czterema innymi, co gwarantuje zwiększoną dokładność sygnału. Te, tzw. cross-links, sprawiają, że dane przesyłane są niezwykle szybko, bez opóźnienia typowego dla innego rodzaju nawigacji.

Każdy satelita jest monitorowany w czasie rzeczywistym przez specjalistów z Leesburga w stanie Virginia oraz innych placówek. Dzięki temu są oni w stanie zdalnie wgrać poprawki do kodu, zająć się awarią czy zoptymalizować działanie nadajnika. W ten sposób monitorowany jest też cykl życiowy satelitów, które mogą być w odpowiednim czasie wyłączone i sprowadzone na Ziemię bez niepotrzebnego zaśmiecania środowiska kosmicznego (to jeden z głównych celów firmy).

Pozostałe sieci bazują na satelitach znacznie bardziej oddalonych od Ziemi (ich geostacjonarna orbita znajduje się na wysokości 35 tysięcy kilometrów). Tak duża różnica oznacza, że satelity Iridium gwarantują mocniejszy sygnał, przy jednoczesnym zastosowaniu słabszych anten (a co za tym idzie, niższych kosztach produkcji i utrzymania). Możliwości GPS Iridium obejmują przesyłanie danych (z prędkością do 2,4 kbit/sekundę) oraz komunikację głosową na całym świecie (z wykorzystaniem metod FDMA i TDMA z transmisją dupleksową i podziałem czasu TDD). Bezpieczeństwo i koordynowanie działania systemu zapewnia 250 naziemnych stacji oraz dwie stacje kontroli. W przyszłości planuje się otwarcie kolejnych piętnastu stacji. Każda z nich, dzięki zestawowi dwóch anten ma utrzymywać jednoczesny kontakt z satelitą bieżącym i nadchodzącym. Po wznowieniu działania systemu Iridium wykorzystywano go wielokrotnie, także w akcjach ratunkowych prowadzonych na ogromną skalę (m.in. podczas walki ze skutkami huraganu Katrina w 2005 roku, cyklonu Alia w 2009 roku czy trzęsienia ziemi na Haiti w 2010 roku).

Kto wykorzystuje sieć Iridium?

Początkowo Iridium dostępny był głównie dla obywateli Stanów Zjednoczonych. Obecnie korzystają z niego ludzie na całym świecie. W Polsce dystrybucję i wynajem telefonów Iridium prowadzą firmy TS2 Technologie Satelitarne, MARSAT oraz NAVSIM Polska. Użytkownicy systemu to przede wszystkim jednostki budżetowe Skarbu Państwa, wojsko, marynarka i lotnictwo oraz duże firmy energetyczne. Indywidualni użytkownicy również mogą skorzystać z Iridium. Dotyczy to zwłaszcza urządzeń do komunikacji bezpośredniej, wykorzystywanych np. podczas wypraw wysokogórskich, gdzie nie sięgają standardowe systemy GSM. Dzięki wykorzystaniu transmisji L-Band sygnał nadawany i odbierany przez GPS Iridium jest dużo bardziej stabilny niż tradycyjne połączenie Ka/Ku, dlatego Garmin Iridium sprawdzi się nawet podczas wyjątkowo trudnej pogody w powietrzu na wodzie i na lądzie.

Urządzenia Garmin a Iridium – gdzie je znajdziesz?

Pakiety dostępu do sieci Iridium mogą być wykupywane w ramach subskrypcji dodatkowej usługi InReach do niektórych urządzeń Garmin. Taką możliwość oferuje:

• InReach mini,
• InReach Explorer+,
• Garmin Montana (modele z literą „i” w nazwie, np. 700i, 750i),
• Garmin GPSMAP (modele z literą „i” w nazwie, np. 66i, 86i).

W tych modelach przycisk SOS znajdziesz za specjalną klapką zlokalizowaną z prawej strony urządzenia tak, aby nie można było nacisnąć jej przez przypadek. Modele takie jak Garmin Montana pozwalają jedynie na obsługę wiadomości SMS oraz maili (bez połączeń głosowych). Wynika to z bardzo wysokiej ceny urządzeń pozwalających na swobodną rozmowę. Wciśnięcie przycisku SOS powoduje wysłanie wiadomości do GEOS – Międzynarodowego Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (IERCC). Możesz liczyć, że wykwalifikowany zespół odbierze sygnał i powiadomi odpowiednie służby ratunkowe znajdujące się najbliżej Twojej pozycji. Ceny pakietów InReach zaczynają się od kilkunastu euro miesięcznie. Użytkownicy mają do wyboru kilka pakietów usługi (Bezpieczeństwo, Rekreacja, Ekspedycja) i mogą skorzystać z planu rocznego lub usługi Freedom (rozliczanej tylko za użyte usługi). Usługa roczna jest tańsza i gwarantuje stałą gotowość urządzenia do wsparcia podczas kolejnych wypraw. Z kolei pakiet Freedom to usługa miesięczna, którą możesz zawiesić, kiedy nie jest potrzebna. To świetny wybór, jeżeli planujesz tylko jedną wyprawę albo podróżujesz sezonowo. W zależności od planu i wariantu usługi można liczyć na inną ilość SMS-ów, dostęp do baz pogodowych (w tym morskich) czy bezpłatne sygnały lokalizacyjne.

System Iridium to niezastąpiony towarzysz podczas najtrudniejszych wypraw. Pomógł już tysiącom ludzi na całym świecie. Przekonaj się, że może pomóc i Tobie. Dzięki Garmin Iridium pomoc masz zawsze na wyciągnięcie ręki.