Jak przewozić dziecko w samochodzie: kompletny poradnik

Przewóz dzieci w samochodzie jest niczym misja. Każdy odpowiedzialny rodzic, chce zapewnić potomkowi jak najlepszą ochronę. Dostęp do rzetelnych informacji, napisanych prostym, zrozumiałem, językiem jest często dość trudny, dlatego postanowiliśmy zebrać wszystkie niezbędne przepisy i stworzyć praktyczny poradnik dla rodziców małych dzieci. Oto w jaki sposób można przewozić dzieci w samochodzie zgodnie z obowiązującymi normami.

Przewożenie dzieci w samochodzie do 12 lat lub 150 cm wzrostu

W Polsce i w Europie w foteliku powinny podróżować dzieci od pierwszych dni życia aż do ukończenia 12 lat. W nowoczesnych modelach, które mają określoną rygorystyczną normę i-Size górną granicą jest osiągnięcie 150 cm wzrostu.

Foteliki i kategorie wagowe, w których występują

Foteliki samochodowe dzielimy ze względu na kategorie wagowe. Obecnie w Polsce są 4 najpopularniejsze kategorie i 3 grupy wagowe.

• Grupa 0+

W tej grupie występują foteliki dla noworodków, które są odpowiednie dla dzieci od pierwszych dni życia. Foteliki z grupy 0+ są określane również jako kategoria 0-13 kg. Potocznie określa się je jako nosidełko lub łupina noworodkowa. Górną granicę określa waga 13 kg. Montowane są jedynie tyłem do kierunku jazdy, co zostało uregulowane przepisami. Foteliki z tej kategorii można zamontować na stelażu dedykowanego wózka, tworząc w ten sposób wygodny system podróżny.

• Grupa I

Grupa I to foteliki dla 3-latka mieszczą się w niej modele w przedziale wagowym 9-18 kg i 9-25 kg. Pozwalają zatem na przewożenie dziecka od ok. 8 miesiąca lub od osiągnięcia 9 kg aż do ukończenia 4 roku życia. Modele z tej kategorii są bardzo zróżnicowane pod kątem funkcji oraz zabezpieczeń. Do ich montażu można używać kompatybilnych baz, które zapewniają dodatkową stabilizację. Zaleca się stosowanie fotelików RWF montowanych tyłem do kierunku jazdy, choć nie jest to już wymagane prawem.

• Grupa II

To ostatnia grupa fotelików dziecięcych. Biorąc pod uwagę wagę pasażera, umożliwiają przewożenie dzieci w przedziale 15 - 36 kg. Najczęściej umożliwiają podróżowanie przodem do kierunku jazdy. Cechą charakterystyczną fotelików 15-36 isofix jest również brak wewnętrznej uprzęży bezpieczeństwa i montaż jedynie przodem do kierunku jazdy.

Kiedy należy kupić kolejny model fotelika samochodowego?

Pierwszym wyznacznikiem, powinien być wzrost. Jeśli główka dziecka przekracza górną linię fotelika, to znak, że trzeba poszukać większego modelu. Kolejnym sygnałem może być ograniczone miejsce w siedzisku, które sprawia, że podróż będzie niekomfortowa. Trzecim i ostatnim powodem, przez który fotelik należy wymienić na większy, jest waga pasażera. Jeśli dziecko przekracza górny wskaźnik wagi, fotelik przestaje skutecznie je chronić. Zmienia się wówczas proporcja działających na dziecko sił podczas kolizji, przez co fotel może okazać się nieskuteczny.

Wymiana fotelika dla dziecka jest konieczna również po kolizji. Systemy bezpieczeństwa mogły zostać uszkodzone podczas działania nadprogramowej siły kinetycznej. Nawet jeśli dziecku nic się nie stało, taki model kwalifikuje się do wymiany.

Czy szeroki zakres wagowy fotelika, to dobry wybór?

Biorąc pod uwagę ofertę dostępną na rynku, rodzice często zastanawiają się, czy wybrać jeden fotelik, który posłuży dziecku przez 12 lat, czy bezpieczniej będzie wymieniać co kilka lat fotelik na nowy. Bez wątpienia, co potwierdzają wyniki testów bezpieczeństwa, najlepsze foteliki samochodowe mają wąski zakres wagowy. Dzięki temu są lepiej dopasowane do anatomii dziecka. Foteliki 0-36 kg lub 0-25 kg często nie umożliwiają noworodkom odpowiedniej pozycji. Pomimo wkładek redukcyjnych oraz wkładek niemowlęcych dołączonych do zestawu, mogą nie stanowić one skutecznej ochrony podczas kolizji oraz wystarczającej wygody. Takie modele najlepiej wybrać jako drugi lub trzeci fotelik, już po nosidełku. To budżetowa opcja, która pozwala zaoszczędzić. Najbardziej optymalną jest jednak zakup dwóch fotelików 9-18 (lub tożsamego 0-18 kg) i 15-36 kg.

Niezależne instytucje wystawiają wiarygodne noty

Aby podróż była bezpieczna, należy wybrać fotelik z dobrymi wynikami w testach bezpieczeństwa. Najbardziej prestiżowe i niezależne organizacje, które testują foteliki to niemiecki ADAC i szwedzki Test Plus (dla fotelików RWF). Wystawiane przez nie oceny są wiarygodne i miarodajne. Wyniki testów bezpieczeństwa są ważne bez względu na wiek dziecka i grupę, do której dany fotelik jest zakwalifikowany.

Przewożenie dzieci w samochodzie – pochodzenie fotelika ma znaczenie

Szeroki asortyment współczesnych supermarketów i hipermarketów sprawia, że tani fotelik samochodowy można kupić również w takich sklepach. Nie jest to rozsądne rozwiązanie. Dobry fotelik samochodowy powinien pochodzić z legalnej dystrybucji oraz od pewnego sprzedawcy. Marka również ma tutaj znaczenie. Na rynku jest wiele konkurencyjnych firm, które projektują foteliki samochodowe od dekad. Ogromne doświadczenie sprawia, że ich foteliki są wyposażone w innowacyjne systemy bezpieczeństwa i mają świetne wyniki w crashtestach. A takimi osiągnięciami nie mogą pochwalić się marki, które wprowadzają na rynek jeden produkt i sprzedają go głównie w wielkopowierzchniowych sklepach wielobranżowych.

Nowy czy używany?

Ceny dobrych fotelików nie zawsze należą do przystępnych. Troskliwi rodzice często posiłkują się systemem ratalnym, by zapewnić dziecku najlepszą ochronę. Inni, wybierając fotelik samochodowy, decydują się na zakup modelu używanego. Używany fotelik ISOFIX, niewiadomego pochodzenia niesie za sobą duże ryzyko. Nigdy nie wiadomo, czy nie uczestniczył w wypadku. Nawet jeśli jego wygląd jest zadbany, systemy bezpieczeństwa mogą być uszkodzone. Foteliki samochodowe powinny być eksploatowane maksymalnie 7-8 lat od daty produkcji. Po tym okresie użyte przy produkcji komponenty są najczęściej zużyte. Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy fotelik używany dostajemy od rodziny i znamy całą jego „przeszłość”. Pewne pochodzenie ma tutaj ogromne znacznie.

Nie mniej jednak najlepiej jest zdecydować się na zakup fotelika nowego. Wówczas rodzice mają pewność, że fotelik optymalizuje poziom bezpieczeństwa dziecka. Fotelik jest objęty 24-miesięczną gwarancją, a dodatków ubezpieczenie może pokryć wymianę fotela na nowy, jeśli brał on udział w wypadku.

Siedzisko zamiast fotelika

Polskie prawo dopuszcza stosowanie siedziska, tak zwanej podstawki przez pasażerów, którzy mają 130 cm wzrostu, ale nie osiągnęli jeszcze 150 wzrostu. Niestety, nie jest to dobry wybór. Siedzisko nie zapewnia dziecko żadnego dodatkowe bezpieczeństwa. Oprócz tego, że pasażer siedzi w nim nieco wyżej, nie ma żadnych korzyści z tytułu jego stosowania. Siedzisko jest tylko jednym z elementów kompletnego fotelika. Nie zapewni dziecku dodatkowej ochrony.

Najlepszy sposób montażu fotelika samochodowego

Przewożenie dzieci w samochodzie powinno zapewniać maksimum bezpieczeństwa i jednocześnie nie utrudniać rodzicowi rozpoczęcia podróży. Statystyki dowodzą, że najwięcej problemów rodzice mają z montażem fotelika w aucie. Foteliki instalowane przy użyciu samochodowego pasa bezpieczeństwa zajmują nieco więcej czasu. Przed rozpoczęciem pierwszego montażu należy dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi. Następnie trzeba poprowadzić pas według oznaczeń umieszczonych na foteliku.

Aby ułatwić proces instalacji fotelika, naukowcy opracowali system Isofix. Ten niezawodny system pozwala na szybki i bezbłędny montaż fotela w aucie. Jednak, aby z niego skorzystać, należy posiadać auto z wbudowanymi klamrami. Znajdują się one pomiędzy siedziskiem, a oparciem tylnej kanapy. Wówczas wpina się klamry z fotelika w te z auta i gotowe! Starsze auta zazwyczaj nie posiadają takiej opcji.

Z bazą czy bez?

Foteliki z grupy 0+ i I można montować w samochodzie przy użyciu dedykowanej bazy. Dostępne są dwa rodzaje baz. Pierwsze instaluje się w aucie przy użyciu systemu Isofix. Drugie przypina się samochodowym pasem bezpieczeństwa. Bazy często posiadają dodatkowy element w postaci nogi stabilizującej. Jak sama nazwa wskazuje, stanowi ona dodatkową podporę, łącząc bazę z podłogą samochodu. Jeśli rodzice zdecydują się na model z bazą, wówczas nie trzeba za każdym razem przeprowadzać pełnego montażu fotelika. Aby ruszyć w drogę, wystarczy umieścić fotelik w bazie i delikatnie go docisnąć. Po usłyszeniu „klik” można wyruszyć w drogę. Nowoczesne modele posiadają wskaźniki, które informują o przeprowadzeniu poprawnego montażu. Taki wskaźnik daje dodatkową pewność, że fotelik został zainstalowany poprawnie.

RWF lub FWF – którą opcję wybrać?

Testy bezpieczeństwa oraz statystyki nie pozostawiają złudzeń. Dzieci do lat 4 powinny podróżować wyłącznie tyłem do kierunku jazdy (RWF). To najlepsza pozycja ze względu na oddziaływanie siły powstałej podczas kolizji na dziecko. Podróżując tyłem do kierunku jazdy, powstała energia wciska dziecko plecami w skorupę fotelika. W ten sposób pasażer jest narażony w mniejszym stopniu na uszkodzenie kręgosłupa, szyi oraz głowy. Obecnie polskie prawo zobowiązuje opiekunów do podróży tyłem tylko do osiągnięcia przez dziecko wagi 15 kg. Producenci, świadomi zagrożeń, coraz częściej proponują rodzicom zakup fotelika obrotowego, który umożliwia podróżowanie tyłem do kierunku jazdy znacznie dłużej, bo aż do 25 kg.

Przewożenie dzieci w samochodzie - miejsce ma znaczenie!

Każdy świadomy kierowca wie, że miejsce w aucie również ma znaczenie. Fotelik samochodowy wyposażony w nowoczesne systemy bezpieczeństwa optymalizuje poziom bezpieczeństwa małego pasażera. Jednak jeśli rodzice chcą zwiększyć ten poziom, powinni ustawić fotelik na środkowym miejscu tylnej kanapy. Środek auta to miejsce, w którym mechaniczne uszkodzenia zdarzają się najrzadziej podczas kolizji drogowych. Powoduje to odpowiedni dystans od maski auta i bagażnika. Podczas kolizji bocznych, które również mają miejsce stosunkowo często, dziecko znajduje się maksymalnie daleko.

Drugą, najlepszą lokalizacją na fotelik dziecięcy jest miejsce tuż za fotelem pasażera siedzącego z przodu. Ta strona jest narażona na kolizje boczne w znacznie mniejszym stopniu.

Dziecko w foteliku można przewozić również z przodu. Pomimo tego, że nie jest to najlepsze rozwiązanie, w tym celu wystarczy wyłączyć przednią poduszkę powietrzną. Wyłączona poduszka powietrzna nie będzie zagrażała główce dziecka siedzącego tyłem do kierunku jazdy w czasie kolizji. A podczas kontroli drogowej uchroni to kierowcę przed otrzymaniem mandatu.

Podróż bez fotelika? Tak, to zgodne z prawem...

Polskie prawo dopuszcza także przewóz dzieci w samochodzie bez fotelika. Jednak tylko w ściśle określonych przypadkach.

• Na tylnej kanapie nie mieści się trzeci fotelik – taka sytuacja upoważnia rodziców do podróży dziecka bez fotelika, jednak powinno ono siedzieć w środkowym miejscu na tylnej kanapie i być przypięte samochodowym pasem bezpieczeństwa. Pasażer powinien mieć wówczas ukończone 3 lata.
• Anatomia dziecka nie pozwala na zakup właściwego fotela – w tej sytuacji za podróż bez fotelika rodzic również nie otrzyma mandatu. Jednak warunkiem koniecznym jest przekroczenie przez dziecko 135 cm wzrostu i zabezpieczenie go samochodowym pasem bezpieczeństwa.
• Stan zdrowia jest przeszkodą w podróży w foteliku – istnieją wyjątkowe sytuacje, w których dziecko nie może podróżować w foteliku ze względu na występujące jednostki chorobowe lub niepełnosprawność ruchową. W takiej sytuacji rodzice powinni posiadać odpowiednie zaświadczenie lekarskie.
• Podróż pojazdem uprzywilejowanym lub taksówką – w tej sytuacji również dziecko, bez względu na wiek, może podróżować bez fotelika.

Przewóz dzieci w samochodzie to niezwykle odpowiedzialna misja. Opiekunowie mają obowiązek zapewnić małemu pasażerowi podróż w komfortowych warunkach i na zoptymalizowanym poziomie bezpieczeństwa. Bez względu na okoliczności i długość trasy do przebycia, dziecko powinno siedzieć w dostosowanym do jego potrzeb foteliku. Ważne jest również poprawne zapięcie pasów bezpieczeństwa przed każdą podróżą. Dziecko jest bezcennym darem, który należy skutecznie chronić. Wypadek samochodowy zawsze jest zaskoczeniem, dlatego ważne są działania zapobiegające, które zmniejszą jego negatywne skutki.